طلاق مباراتطلاق مبارات مربوط به زمانی است که زن از شوهر زن و شوهر از یکدیگر کراهت داشته باشند و به قدری تنفر پیدا کرده باشد که حاضر شود با پرداخت پول از قید همسری وی رها شود. ۱ - معنای مباراتمبارات به معنی بیزار شدن از یکدیگر است و نوعی طلاق است که در مقابل مالی که زن به مرد بذل می‌کند، انجام می‌شود. پس همه شروط مطرح در طلاق، همچنین شروط خلع مانند فدیه و کراهت در آن معتبر بوده و صرفاً با لفظ طلاق محقق می‌شود حتی اگر لفظ «باراتک» به لفظ طلاق ضمیمه شود هیچ نقشی در تحقق طلاق ندارد و با گفتن «باراتک» بدون لفظ طلاق، واقع نمی‌شود. و از شرایط طلاق مبارات این است که کراهت و نفرت بین زن و شوهر از دو طرف باشد نه از یک طرف؛ زیرا کراهت اگر تنها از طرف زن باشد خلع است و اگر از طرف مرد باشد نه خلع است و نه مبارات. و ازآنجاکه علاوه بر شرایط طلاق، شرایط خلع ازجمله کراهت هم در مبارات معتبر است پس آنچه در باره شدت و چگونگی کراهت زن از شوهر در خلع گفته شده است در مبارات و کراهت متقابل بین زن و شوهر نیز مطرح است. تفاوت این طلاق با طلاق خلع این است که در مبارات تنفر زن و شوهر دوجانبه است، یعنی طلاق مبارات بر کراهت و بیزاری زن و شوهر از یکدیگر مترتب می‌شود برخلاف طلاق خلع که در آن فقط زن از شوهر کراهت دارد. تفاوت دوم این‌که: در خلع زن و شوهر می‌توانند بر مال بیشتر از مهریه توافق کنند اما در مبارات نباید بیشتر از مهریه زن باشد بلکه احوط این است که کمتر از مهریه باشد؛ همان‌گونه که در احکام خلع گفته شده است. از همین رو عوض طلاق نمی‌تواند از مهریه بیشتر باشد. و تفاوت سوم این است که در وقوع طلاق مبارات گفتن لفظ «باراتک» هیچ تاثیری در تحقق طلاق و جدایی زن و شوهر ندارد حتی اگر با لفظ طلاق جمع شود؛ برخلاف خلع؛ برای این‌که احوط در خلع، وقوع طلاق با لفظ خلع و طلاق باهم است. ۲ - مبارات در قرآنطلاق مبارات شرعی است. الطَّلاقُ مَرَّتانِ فَإِمْساكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْريحٌ بِإِحْسانٍ وَ لا يَحِلُّ لَكُمْ أَنْ تَأْخُذُوا مِمَّا آتَيْتُمُوهُنَّ شَيْئاً إِلاَّ أَنْ يَخافا أَلاَّ يُقيما حُدُودَ اللَّهِ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ يُقيما حُدُودَ اللَّهِ فَلا جُناحَ عَلَيْهِما فيمَا افْتَدَتْ بِه. (در مبارات، شرط است که زن و شوهر از یکدیگر متنفر باشند. و «إِلاَّ أَنْ يَخافا أَلاَّ يُقيما حُدُودَ اللَّهِ» معنایش این است که ظن غالب زن و شوهر بر این باشد که واجبات و محرمات دینی را نمی‌توانند رعایت کنند و این در صورتی خواهد بود که از حیث اخلاقی از یکدیگر فاصله گرفته، نسبت به یکدیگر بغض و کینه داشته باشند. ) ۳ - مبارات طلاق بائن استدر طلاق مبارات شوهر حق رجوع ندارد. زیرا بائن است؛ مگر این‌که زن قبل از تمام شدن عده، نسبت به مالی که بخشیده است رجوع کند. پس در این صورت حق رجوع مرد نیز برمی‌گردد. ۴ - پانویس۵ - منبع• مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۱، ص۴۵۳، برگرفته از مقاله «حکم طلاق» • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر)، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. |